RISC-V, birçok cihaz tarafından benimsenmiş, modern ve evrensel bir “dil” olarak kabul edilen bir mimaridir. Gelişmiş araçlara ve yaygın teknoloji desteğine sahiptir. Eğer Ethereum, akıllı sözleşmeleri doğrudan RISC-V mimarisi üzerinde yazabilseydi, mevcut sistemdeki ileri-geri çeviri ihtiyacı ortadan kalkar, bu da verimliliği önemli ölçüde artırabilirdi.

Bir editör olarak, teknoloji dünyasındaki son trendleri ve anlatıları takip etmek şart.

Özellikle de Vitalik’in teknik blogu gibi kaynaklar, genellikle derin teknik perspektifler sunar ve bu yazılar kısa sürede medyada yankı bulur.

Ancak bu fikirlere denk gelmek başka, onları gerçekten anlamak başka bir şeydir.

Birkaç gün önce, Ethereum’un kurucusu Vitalik, dikkat çeken bir öneride bulundu: Ethereum’un temel yapı taşı olan EVM’yi (Ethereum Sanal Makinesi), RISC-V adı verilen bir mimariyle değiştirme fikrini ortaya attı.

İngilizce konuşan kripto Twitter bu konuyu fazlasıyla tartıştı bile. Ancak Çince konuşan topluluk, bu kadar teknik detaylara pek ilgi göstermemiş gibi görünüyor.
Sonuçta, ETH’nin fiyat performansı son dönemde beklentilerin altında kaldı ve toplulukta yaygın görüş, “teknik iyileştirmelerin ETH maksimalistlerini kurtarmaya yetmeyeceği” yönünde şekillendi.

Ama ben yine de hem bir merak duygusuyla hem de cüzdanımdaki ETH’yi kurtarma umuduyla bu öneriye biraz daha yakından baktım. Vitalik’in RISC-V fikrinin ne olduğunu ve potansiyel etkilerini herkesin anlayabileceği şekilde açıklamaya çalıştım.

Eğer sen de hâlâ ETH ile ilgili gelişmeleri takip ediyorsan, sadece ne durumda olduğunu kontrol etmek istedim.

Ethereum’un “Çekirdek Motoru” Değişiyor mu?

Önce biraz arka plan verelim.

Ethereum, merkeziyetsiz bir “süper bilgisayar” gibi çalışan bir blok zinciri platformudur. DeFi uygulamalarından NFT ticaretine kadar pek çok kullanım alanı olan, kendi kendini yürüten akıllı sözleşmeleri çalıştırır.

Buradaki kilit nokta şu: Ethereum, akıllı sözleşmeleri EVM (Ethereum Sanal Makinesi) adlı bir sistemde çalıştırır.

EVM, geliştiricilerin yazdığı kodları (örneğin Solidity ile yazılmış akıllı sözleşmeler) Ethereum’un anlayacağı bytecode’a çeviren bir yorumlayıcı görevi görür.

Bu yapı bugüne kadar gayet iyi çalıştı. Ancak EVM’nin bir sorunu var: kendi özel dili ve yapısı nedeniyle ana akım programlama dilleriyle tam uyumlu değil. Bu da özellikle karmaşık görevlerde verim kaybına yol açıyor.

RISC-V bu noktada nasıl devreye giriyor?

RISC-V, açık kaynaklı bir bilgisayar komut seti mimarisi (ISA). Yani, bilgisayarların “dil standardı” gibi düşünebilirsiniz. 2010 yılında UC Berkeley tarafından geliştirilen bu yapı, bugün akıllı telefonlardan dizüstü bilgisayarlara kadar pek çok cihazda kullanılıyor. Intel ve ARM gibi geleneksel işlemciler özel talimat setleriyle çalışırken, RISC-V tamamen açık. Bu yönüyle donanım dünyasının Linux’u gibi kabul ediliyor.

Bu donanım temelli yapı Ethereum’la neden ilgili?

Kısaca özetlemek gerekirse: RISC-V, EVM’nin yaşattığı bazı temel sorunları çözebilir.

EVM, eski bir sistem ve yaygın bilgisayar dilleriyle doğrudan uyumlu değil. Her akıllı sözleşme çalıştırıldığında, ayrı bir çeviri süreci gerekiyor – bu da sistemde verimsizlik yaratıyor.

RISC-V ise olgun araçlara ve yaygın desteğe sahip modern bir “evrensel dil”. Eğer Ethereum, akıllı sözleşmeleri doğrudan RISC-V’de yazmaya geçebilirse, bu çeviri sürecine gerek kalmaz. Sonuç: ciddi bir verimlilik artışı.

Bu değişim özellikle Ethereum’un “yürütme katmanı” için düşünülebilir.

Yürütme katmanı, Ethereum’un akıllı sözleşmeleri çalıştıran motor kısmıdır. Vitalik’in önerisi, mevcut EVM motorunu bırakıp yerine RISC-V tabanlı bir motor koymak. Bu da, akıllı sözleşmelerin doğrudan RISC-V üzerinde çalışmasını sağlar.

Kaynak: :CSDN

Vitalik, 20 Nisan 2025 tarihli blog yazısında bu değişimin Ethereum’un yürütme verimliliğini 100 kata kadar artırabileceğini belirtti.

Ayrıca RISC-V, ZK (Sıfır Bilgi Kanıtları) için daha uygun altyapıya sahip. Bu da Ethereum’un ölçeklenmesinde – özellikle zk-Rollups gibi teknolojilerde – büyük avantajlar sağlayabilir.

Ama unutmayalım: Bu şu anda sadece bir “öneri”.

Topluluk daha yeni tartışmaya başladı. Kimileri bu hamleyi devrim olarak görürken, kimileri sistemin daha karmaşık hale geleceğinden endişeli. Vitalik’in kendisi de bunun uzun vadeli bir plan olduğunu ve uygulanmasının yıllar sürebileceğinisöylüyor.

Ethereum şu an daha yakın tarihteki yükseltmelere odaklanmış durumda. Örneğin, 7 Mayıs’taki Pectra yükseltmesi, kullanıcı deneyimini ve katman-2 çözümleri optimize etmeye odaklanıyor.

Dolayısıyla RISC-V geçişi yakın zamanda gerçekleşmeyecek. Ama fikir olarak oldukça dikkat çekici.

Vitalik’in Önerisi Cesur Bir Fikir mi, Gereksiz Karmaşa mı?

Özellikle, RISC-V’nin Ethereum’un “yürütme katmanına” uygulanması mümkün olabilir.

Peki yürütme katmanı nedir?

Bu, Ethereum’da akıllı sözleşmeleri çalıştıran çekirdek motordur. Vitalik’in önerisi, eski EVM motorunu RISC-V tabanlı yeni bir motorla değiştirmek. Bu da, akıllı sözleşmelerin doğrudan RISC-V üzerinde çalışmasını sağlayacak.

20 Nisan 2025 tarihli blog gönderisinde Vitalik, bu değişikliğin Ethereum’un yürütme verimliliğini 100 kat artırabileceğini ifade etti.

Ayrıca RISC-V, ZK (sıfır bilgi kanıtları) için daha uygun altyapı sunar. Bu da onu Ethereum’un ölçeklenmesi — özellikle zk-Rollups gibi yapılar — için ideal bir aday haline getiriyor.

Ancak unutulmamalı: Bu fikir henüz yalnızca bir “öneri”.

Sadece birkaç gün önce gündeme geldi ve topluluk yeni yeni bu konuyu tartışmaya başladı. Kimileri bu öneriyi heyecan verici bir ilerleme olarak görürken, kimileri sistemin daha da karmaşıklaşmasından endişe ediyor.

Vitalik’in kendisi de bunun uzun vadeli bir plan olduğunu ve uygulamaya geçmesinin yıllar sürebileceğini belirtti.

Ethereum şu anda başka güncellemelere odaklanmış durumda. Örneğin, 7 Mayıs’ta gerçekleşecek Pectra yükseltmesi, özellikle katman-2 çözümleri ve kullanıcı deneyimini geliştirmeyi amaçlıyor. Bu nedenle, RISC-V geçişi yakın zamanda hayata geçecek gibi görünmüyor.

Tıp Okumak Ethereum’u Kurtarabilir mi?

Lu Xun bir zamanlar şöyle demişti: “Tıp okumak, Çin halkını kurtaramaz.” Çünkü ruh uyuştuğunda, bedensel tedaviler işe yaramaz.

Ethereum belki de benzer bir ikilemin eşiğinde. Teknik açıdan performans sorunları çözülebilir mi?

Sonuçta, Ethereum bugün yaklaşık 400 milyar dolar büyüklüğünde bir ekosisteme sahip. (ETH’nin piyasa değeri yaklaşık 189 milyar dolar, buna ek olarak kilitli varlıklar yer alıyor.)

Böylesine büyük ve karmaşık bir sistemi kökten değiştirmek, büyük dikkat ve sorumluluk gerektirir.

İlk olarak, RISC-V’ye geçmenin temel avantajlarına bakalım. En büyük değişiklik, Ethereum’un çok daha hızlı hale gelmesi olurdu.

Şu anda Ethereum, özellikle yoğun dönemlerde — örneğin herkesin profil resmi NFT’lerine hücum ettiği zamanlarda — ciddi tıkanıklık yaşıyor. Bu da işlem gecikmelerine ve fırlayan gaz ücretlerine yol açıyor. “Asil zincir” lakabını boşuna almadı.

Uzun vadede RISC-V’nin benimsenmesi, Ethereum’u daha rekabetçi hale getirebilir.

Solana gibi, yüksek hızlarıyla öne çıkan Katman 1 blok zincirleri hali hazırda birçok kullanıcıyı kendine çekti. Ethereum eğer RISC-V’yi entegre ederse ve ana akım teknolojiyle daha uyumlu hale gelirse, geliştiricilerin yeni merkeziyetsiz uygulamalar (DApp) oluşturması kolaylaşır. Bu da platforma daha fazla kullanıcı çekebilir.

Vitalik’in perspektifinden bakarsak, bu hamlenin amacı yalnızca Ethereum’u bugünkü sorunlardan korumak değil; aynı zamanda onu önümüzdeki on yıllarda da önde tutmak.

Ancak bu geçiş ciddi riskler taşıyor.

Bazı eski akıllı sözleşmeler, RISC-V ile uyumlu olmayabilir. Bu da alternatif çözümler geliştirilmesini gerektirebilir. Diğer yandan, RISC-V hızlı olsa da Ethereum’un özel ihtiyaçlarına tam anlamıyla uyum sağlamayabilir, sistemi karmaşıklaştırabilir ve mevcut ölçekleme çözümleri (örneğin rollup’lar) üzerinde etkiler yaratabilir.

Bir başka zorluk da geliştirici tarafında. EVM üzerinde akıllı sözleşme yazmaya alışkın olan geliştiriciler, yeni araç ve yöntemleri öğrenmek zorunda kalacak. Bu da bazıları için zorlayıcı olabilir, hatta dirençle karşılanabilir.

Topluluk bu öneri karşısında ikiye bölünmüş durumda.

Destekleyenler, bunun Ethereum’u daha hızlı ve maliyet açısından daha verimli hale getirecek önemli bir adım olduğunu savunuyor. Karşı çıkanlar ise, risklerin çok yüksek olduğunu düşünüyor ve mevcut EVM’nin optimize edilmesinin daha mantıklı bir yol olduğunu belirtiyor.

ETH tutanlar ya da “istemeden Ethereum maksimalisti” haline gelenler, elbette Vitalik’in bu vizyonunun Ethereum’u ileriye taşımasını ve belki de ETH fiyatına bir ivme kazandırmasını umut ediyor. Ancak dürüst olmak gerekirse: teknik iyileştirmeler her zaman fiyat hareketi yaratmaz. Piyasalar çoğu zaman temellerden çok duygularla hareket eder.

Yine de, RISC-V fikri son derece ilgi çekici. Bu, Ethereum’un hâlâ ileriye dönük düşündüğünü ve gelişmeye açık olduğunu gösteriyor. Eğer ETH ile ilgileniyorsan, bu gelişmeyi takip etmeye değer. Kim bilir? Belki de hoş sürprizler kapıda olabilir.

Yasal Uyarı

Bu makale, TechFlow kaynağından alıntılanmıştır. İçeriğin tüm telif hakları yazara aittir. Telif haklarına ilişkin sorularınız için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Bu içerik yalnızca bilgilendirme amacı taşımaktadır ve yazarın kişisel görüşlerini yansıtır. Gate.TR’nin resmi görüşlerini yansıtmamaktadır. İçerikte yer alan marka, kurum, kuruluş veya kişilerle Gate.TR’nin herhangi bir ilişkisi bulunmamaktadır.

Bu içerik, yatırım tavsiyesi niteliğinde değildir. Dijital varlık alım-satımını teşvik etmeyi amaçlamaz, yalnızca bilgilendirme amaçlıdır.

Kripto varlıklar yüksek risk içerir ve ciddi fiyat dalgalanmalarına maruz kalabilir. Yatırım kararı vermeden önce kendi finansal durumunuzu değerlendirmeli ve kararınızı bağımsız olarak vermelisiniz.

Makalede yer alan veriler ve grafikler yalnızca genel bilgilendirme amacıyla sunulmuştur. Tüm içerikler özenle hazırlanmış olsa da, olası hata veya eksikliklerden dolayı sorumluluk kabul edilmez.

Gate Akademi ekibi bu içeriği farklı dillere çevirebilir. Hiçbir çeviri makale; kopyalanamaz, çoğaltılamaz veya izinsiz dağıtılamaz.