Geliştiriciyseniz, bu daha da can sıkıcı olabilir. Ürününüz için testnet kullanıcılarından harika geri dönüşler alıyorsunuz ama TGE’den sonra… ilgi bir anda yok oluyor. Neden mi? Çünkü token yükselmiyor.
Makroekonomik etkenler ve pazarlama önemli olsa da, odadaki fili konuşalım: Tokeninizin yükselmesi gerçekten mantıklı mı? Yoksa siz de etkisiz modelleri tekrarlayanlardan mısınız? Eğer kullanıcılar memecoin’leri sizin token’ınız yerine tutmayı tercih ediyorsa, belki de tasarımı yeniden gözden geçirme zamanı gelmiştir.
Bu yazıda, en yaygın token tasarımı hatalarını ele alacağım ve daha sürdürülebilir, talep odaklı bir yaklaşımı tartışacağım.

Likidite Madenciliği: Kontrolsüz Dağıtım

Hiçbir sağlam proje, sürdürülebilir planı olmadan sürekli token dağıtmamalı. Tesla’nın araba alıcılarına hisse senedi vermediğini biliyoruz. O zaman bazı DeFi protokolleri neden token’larını “hediye” ediyor gibi davranıyor?
Likidite madenciliği kısa vadede ilgi toplar, ama uzun vadede fiyat baskısı yaratır. Kullanıcı ödülünü alır, satar ve çıkar. Geriye kalan sadık yatırımcılar ise genellikle zararda kalır.
Bu teşvik yapısı sürdürülebilir değildir.

“Vanilla” Airdrop: Hızlı Kazan, Hızlı Çık

Airdrop’lar kötü değildir ama çoğu, sadık kullanıcıyı değil, fırsatçıları ödüllendirir.
Klasik döngü şöyle işler:

1. Kullanıcılar uygunluk için görev tamamlar.
2. Tokenlar dağıtılır.
3. Herkes hemen satar.
4. Token değeri düşer.

Bu, teşvik uyumsuzluğunun doğrudan sonucudur.
Örnek alınması gerekenler:

• Hyperliquid, sadece gerçekten aktif trader’lara ödül verdi.
• Kaito, sadece platformda içerik üretenlere token sundu.

Gerçek katılımı ödüllendirmek, kısa vadeli “farm and dump” davranışından çok daha değerlidir.

Yüksek FDV, Düşük Arz: Perakende Kullanıcıya Tuzak

Yüksek FDV (Fully Diluted Valuation) ve düşük dolaşımdaki arz, yatırımcıyı “yüksek giriş, düşük çıkış” sıkışmasına sokar. Erken yatırımcılar, düşük fiyattan aldığı token’ları perakendeye satar; satış baskısı artar, token düşer. Bu yapı, perakende yatırımcıların yukarı yönlü kazanç potansiyelini sınırlar. Çözüm? Güçlü temel talep, anlamlı kullanım ve tokena dayalı ekonomik akıl.

Gelir Paylaşımı Yoksa, Değer de Yok

Token’iniz neden var?
Eğer:

• Gelir paylaşımı yoksa
• Protokol içi faydası yoksa
• Yatırımcıya değer sağlamıyorsa

O token tutmak için hiçbir neden de yoktur.
Yönetim token’ları da yeterli değil. Gerçek güç taşımıyorlar. Çoğu zaman “yönetim” adı altında sadece “ücret anahtarını açma” oylamaları yapılıyor—bu da zaten gelir paylaşımı demek.
Doğru Örnekler:

• Aerodrome, Shadow Exchange, Pharaoh gibi protokoller doğrudan gelir paylaşımı sunar.
• Bu modeller talep yaratır ve stake oranlarını yükseltir.

Peki Çözüm?

Talep Tabanlı Kilit Açma ve İndirimli Satışlar
Token’lar sabit emisyonla değil, sadece gerçek kullanım ve talep oluştuğunda dolaşıma girmeli. Ayrıca, airdrop yerine, token’lar aktif kullanıcılara indirimli satışla sunulmalı. Böylece spekülatör değil, gerçekten protokole yatırım yapan kişiler sahip olur.
Bu yaklaşımı destekleyenler:

• Vitalik Buterin: “Token’ları bedava dağıtmayın, indirimli satın.”
• Luigi DeMeo: “Emisyonlar kontrolsüz, değer birikimi zayıf.”
• Andre Cronje: “Ödül yerine, indirimli opsiyon verin.”

Uygulama Örneği: Stable Jack ve Discount Biletleri

Stable Jack’te uygulanan çözüm:

• Sadece aktif kullanıcılar “Discount Ticket” kazanır.
• Bu biletle $JACK token’ı indirimli satın alabilirler.
• Talep yoksa yeni token da yok.
• Bedava dağıtım yok, satış baskısı düşük.

İnananlar, sahip olur. Emisyon kontrollü. Sadakat ödüllendirilir. Paralel olarak protokol de likidite biriktirir.

Sonuç

Token’ınız sadece var olduğu için değerli değil. Değer yaratmak, gerçek katılımı ödüllendirmek ve uzun vadeli uyumu tasarlamak zorundasınız.
Bir token “neden var?” sorusuna net bir yanıt veremiyorsa, cevabı piyasa kendi verir: sıfır.

Yasal Uyarı

Bu makale, Caesar kaynağından alıntılanmıştır. Telif hakkı yazara aittir. Telif haklarına ilişkin sorularınız için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Bu içerik yalnızca bilgilendirme amacı taşımaktadır ve yazarın kişisel görüşlerini yansıtır. Gate.TR’nin resmi görüşlerini yansıtmamaktadır. İçerikte yer alan marka, kurum, kuruluş veya kişilerle Gate.TR’nin herhangi bir ilişkisi bulunmamaktadır.
Bu içerik, yatırım tavsiyesi niteliğinde değildir. Dijital varlık alım-satımını teşvik etmeyi amaçlamaz, yalnızca bilgilendirme amaçlıdır.
Kripto varlıklar yüksek risk içerir ve ciddi fiyat dalgalanmalarına maruz kalabilir. Yatırım kararı vermeden önce kendi finansal durumunuzu değerlendirmeli ve kararınızı bağımsız olarak vermelisiniz.
Makalede yer alan veriler ve grafikler yalnızca genel bilgilendirme amacıyla sunulmuştur. Tüm içerikler özenle hazırlanmış olsa da, olası hata veya eksikliklerden dolayı sorumluluk kabul edilmez.
Gate Akademi ekibi bu içeriği farklı dillere çevirebilir. Hiçbir çeviri makale; kopyalanamaz, çoğaltılamaz veya izinsiz dağıtılamaz.