Bu makale, blokzincir teknolojisiyle desteklenen merkeziyetsiz bir bulut depolama altyapısı olan CESS’in kapsamlı bir genel bakışını sunmaktadır. Kendi Katman-1 blokzincirine sahip ilk veri altyapısı olarak öne çıkan CESS, küresel bir ekip tarafından geliştirilmiş olup, yenilikçi R²S konsensüs mekanizması ve çeşitli depolama kanıtı algoritmaları tanıtmaktadır. Dağıtılmış ağ sürücülerinden yapay zekâ eğitimi süreçlerine kadar geniş bir kullanım alanını destekleyen CESS, ağ katılımcılarını ödüllendiren düşünülmüş bir token ekonomisiyle veri egemenliğini teşvik etmeyi, gizlilik korumasını güçlendirmeyi ve Web3 çağında verimli iş birliklerine olanak sunmayı hedeflemektedir.
CESS (Cumulus Encrypted Storage System), blokzincir destekli merkeziyetsiz bulut depolama altyapısıdır. Kendi Katman-1 blokzincirine sahip ilk merkeziyetsiz veri platformu olarak, CESS etik yapay zekâ teknolojileriyle entegre edilmiş neredeyse sınırsız depolama kapasitesi sunar. Doğal İçerik Merkezsiz Dağıtım Ağı (CD²N) sayesinde milisaniye düzeyinde veri iletimi sağlayarak, yüksek frekanslı ve dinamik verilerin depolanması ve erişimi için kapsamlı bir Web3 çözümü sunar. CESS, kullanıcıların ve içerik üreticilerinin verilerini zincir üzerinde paylaşabilmesini sağlarken, veri egemenliği ve kullanıcı gizliliğini korur. Platform, geliştiricilere güvenli, şeffaf ve yüksek işlem kapasitesine sahip veri yönetimi özellikleriyle merkeziyetsiz uygulamalar geliştirme ve dağıtma imkânı sunar. CESS, güvenli, verimli ve ölçeklenebilir merkeziyetsiz bulut ağı vizyonuyla, veri depolama ve paylaşım hizmetlerinde dijital dünyaya düzen getirmeyi amaçlamaktadır.
2021
2022
2023
2024
2025
CESS, 2019 yılında kurulmuş olup, İngiltere, ABD, Hindistan, Hong Kong, BAE ve Arjantin gibi ülkelerden gelen uluslararası yetenekleri bir araya getirmektedir. Ekip; şifreleme uzmanları, veri depolama mühendisleri ve bilgisayar bilimi uzmanlarından oluşmakta olup, merkeziyetsiz depolama teknolojisinin gelişimine kendini adamıştır. Teknik uzmanlıkla genç enerjiyi harmanlayan ekip, teknolojik sınırları zorlamayı ve toplumsal fayda yaratmayı amaçlamaktadır. Temel misyonları, dijital teknolojide sürekli yenilikle mükemmelliği yakalamak ve Web3 çağı için güvenli, merkeziyetsiz veri çözümleri sunmaktır.
Nicholas Zaldastani: CESS’in Başkanı, Kurucu Ortağı ve Pazarlama Yöneticisi olan Zaldastani, teknoloji, girişim sermayesi ve şirket ölçeklendirme konularında engin bir deneyime sahiptir. Daha önce Oracle’da yöneticilik yapan Zaldastani, Harvard Business School geçmişiyle, CESS’in merkeziyetsiz veri altyapısı geliştirmesine stratejik liderlik sağlamaktadır.
Joseph Li: CESS’in Ortak Kurucusu ve Baş Teknoloji Sorumlusu (CTO) olan Li, merkeziyetsiz bulut depolama ve Web3 veri güvenliği konularına odaklanmaktadır. Blockchain mimarisi ve siber güvenlik konularındaki uzmanlığı sayesinde, CESS’in güvenli ve ölçeklenebilir veri paylaşım çözümleri geliştirmesinde kilit rol oynamaktadır.
Jessie Dai: CESS’in Kurucu Ortağı ve Operasyon Direktörü (COO) olan Dai, erken dönem kripto yatırımcısı ve girişimcidir. Aynı zamanda Hong Kong Web3 Standardizasyon Derneği’nin başkan yardımcısıdır. Blockchain stratejisi ve ekosistem büyümesindeki tecrübesi, CESS’in iş geliştirme ve iş birliği süreçlerine önemli katkılar sağlamaktadır.
CESS’in temel teknik mimarisi; CESS Protokol Paketi ve XESS AI Protokol Paketi olmak üzere iki ana modülden oluşmaktadır. Bu modüller, iç sistemlerle dış sistemler arasındaki entegrasyonu sağlayan bir Arayüz Katmanı aracılığıyla birbirine bağlanmaktadır.
Bu yapı, veri depolama, yönetimi ve dağıtımından sorumlu olan ESS ağının temelini oluşturur. Üç ana katmandan oluşmaktadır:
Bu katman, tüm ağı temellendirir ve blokzincir çözümleri sunar. Temel olarak atıl durumda bulunan depolama ve hesaplama kaynaklarını entegre ederek veri depolamayı mümkün kılar, veri sahipliğini doğrular ve uygulama hizmetleri sağlar. Katman; Aday Düğümler, Doğrulayıcı Seçimi (RPS), konsensüs algoritmaları, şifreleme sistemleri (PRE) ve sanal makinelerden oluşur – bu bileşenler birlikte çalışarak ağın merkeziyetsizliğini, güvenliğini ve programlanabilirliğini sağlar.
Bu katman, sanallaştırma teknolojilerini kullanarak dağıtılmış depolama kaynaklarını entegre eder ve birleşik bir kaynak havuzu oluşturur. Altyapısı; Gerçek Depolama Kapasitesi Düğümleri ile Depolama Zamanlama Düğümlerini içerir ve bu düğümler gerçek veri depolama ile yönetim görevlerini üstlenir. Veri güvenliğini ve erişilebilirliğini sağlamak için bu katmanda; Veri Sahipliği (MDRC), Depolama Kanıtı (PoTS/PoDR) ve Veri Erişilebilirliği mekanizmaları yer alır. Ayrıca veri gizliliğini artırmak ve güvenli işlem gerçekleştirmek amacıyla TEE (Güvenilir Yürütme Ortamı) düğümleri de bu katmana dâhildir.
Bu katman, ESS’in yüksek hızlı veri dağıtım kabiliyetlerinin merkezinde yer alır. İçerik önbellekleme teknolojisini kullanarak, verilerin hızlı alınmasını ve dağıtılmasını sağlar. Katman; Veri İndeks Düğümleri (Retrievers olarak bilinir) ve Veri Dağıtım Düğümlerinden (Cachers olarak bilinir) oluşur. Retrievers, verileri bulurken; Cachers, veri kopyalarına hızlı erişim imkânı sunar. Dağıtım verimliliğini optimize etmek amacıyla CD²N katmanı; Trafik Yönlendirme Algoritması (FDT), Yük Dengeleme ve Veri Egemenliği (LBSS) gibi mekanizmaları içerir. Bu yapı, verimli veri dağıtımı sağlarken kullanıcıların verileri üzerinde kontrolünü de mümkün kılar.
CESS Network, görsel, video ve belgeler için gelişmiş işlem olanakları sunan dikkatle tasarlanmış bir veri depolama iş akışına sahiptir. Bu yapı, kullanıcıların veri silme üzerinde kontrol sahibi olmalarını sağlarken çevrim içi veri işlemlerini kolaylaştırır. Tüm işlemlerin blokzinciri üzerinde izlenmesi sayesinde CESS, tam şeffaflık ve izlenebilirlik sunar.
Bir kullanıcı veri depolama talebinde bulunduğunda, CESS platformu ön işleme adımını başlatır. Öncelikle, CESS istemci yazılımı kullanıcının veri dosyasını yükler ve bu dosyayı ön işler. Bu aşamada sistem, dosyanın meta verilerini (veri sahibi kimliği, anahtar kelimeler gibi) ve veri parmak izini (veri sahipliğini doğrulamak için) çıkarır ve depolar. Bu meta veriler ve parmak izi, kayıt amacıyla CESS blokzincirine iletilir. Ön işleme süreci ayrıca dosya çoğaltımını yönetir ve hata toleranslı silme kodlamasını uygular.
Bu işlemin ardından, veri dosyaları daha küçük parçalara (Dilim Dosyaları) bölünür. Sistem bu segmentlere silme kodu uygular. Kullanıcılar, veri segmentlerinin önem derecesine bağlı olarak kodlama oranını özelleştirebilir; böylece bazı segmentler zarar görse bile orijinal veriler hata toleranslı algoritmalar sayesinde kurtarılabilir. İşlenmiş veri parçaları daha sonra CESS ağındaki rastgele seçilen depolama düğümlerine dağıtılır.
Veri parçaları depolama düğümlerine ulaştığında, bu düğümler, uzlaşım düğümlerinin etiket hesaplamasına yardımcı olduğu TEE (Güvenilir Yürütme Ortamı) Çalışanlarından veri etiketleri talep eder. Her depolama düğümü, ilgili etiketleri (Etiket1’den Etiket5’e kadar) alır ve bu etiketleri, alınan dosya parçalarının yanında yerel olarak depolar. Bu etiketler, doğrulayıcı imzaları içermekte olup müdahale edilemez ve sıralı veri bütünlüğü doğrulaması için kritik öneme sahiptir. Etiketlerin kaydedilmesinin ardından, depolama düğümleri depolama durumlarını CESS blokzincirine bildirir ve ilgili veri dosyası “güvenli şekilde depolandı” olarak işaretlenir.
Veri bütünlüğünün ve depolama düğümü güvenilirliğinin sürdürülebilirliği için CESS ağı, Veri Tekrarı ve Kurtarma Kanıtı (PoDR²) adı verilen periyodik meydan okuma protokollerini uygular. Uzlaşım düğümleri düzenli aralıklarla rastgele meydan okumalar gerçekleştirir. Buna karşılık, depolama düğümleri, sakladıkları veri parçalarını ve ilgili etiketleri kullanarak bir Veri Bütünlüğü Kanıtı oluşturur ve bunu TEE Çalışanlarına belirlenen süre içinde sunar.
Depolama düğümleri ayrıca, kanıt verilerini periyodik olarak CESS blokzincirine gönderir. Meydan okumaya yanıt verememek veya zamanında kanıt sunamamak, ilgili veri dosyasının blokzincir tarafından tanınmamasına ve sorumlu düğümün cezalandırılmasına yol açar. Daha yüksek verimlilik sağlamak amacıyla depolama düğümleri, hesaplanan kanıtları toplu şekilde blokzincire iletebilir.
PoDR² mekanizması, silme kodlama ve Veri Sahipliği Kanıtı (PDP) teknolojilerini entegre eder. Silme kodlama, veri erişilebilirliğini artırırken; PDP, verilerin gerçekten depolandığını ve erişilebilir olduğunu doğrular. Bu yapı, kötü niyetli faaliyetlerin önüne geçilmesini sağlar.
Bu modül, güvenli ve gizliliğe öncelik veren ortak model eğitimini sağlamak için ileri düzey yapay zekâ teknolojilerini kullanır ve tüm CESS ağı genelinde çalışır.
Bu merkez, kullanıcıların ve uygulamaların çeşitli sektörlerdeki yapay zekâ ajanlarına erişmesini, bağlantı kurmasını ve dağıtımını gerçekleştirmesini sağlayan birleşik bir giriş noktasıdır. CESS ağının veri altyapısından faydalanarak, AI Ajan Merkezi merkeziyetsiz, ölçeklenebilir ve güvenli bir yapay zekâ altyapısı sunarken, AI entegrasyonunu sadeleştirir.
Bu bileşen, XESS AI Protokolü’nün temel parçasıdır. Federatif öğrenme mekanizmalarını entegre ederek, katılımcıların ham verilerini paylaşmadan ortak modeller eğitmesini sağlar. AI-LINK, ağ üzerindeki düğümlere hesaplama görevlerini akıllı sözleşmeler yoluyla devreder, böylece veri egemenliği korunurken kaynak kullanımı optimize edilir. Bu yapı, ağın AI kapasitesini genişleterek karmaşık uygulamaları desteklerken veri gizliliğini ihlal etmeden işbirliği sağlar.
Arayüz Katmanı, CESS Protokol Paketi ile XESS AI Protokol Paketi arasındaki etkileşimi yönetir. Bu katman, sistem bileşenlerinin sorunsuz şekilde birlikte çalışmasını sağlayan kurallar dizisi tanımlar. Ayrıca, CLI, RPC, API ve SDK arayüzleri üzerinden harici blokzincir ağları ve Web3 DApp’leriyle entegrasyonu kolaylaştırır.
Rastgele Dönüşümlü Seçim (R²S)
R²S, blok üretimini kolaylaştırmak ve zincir içi işlemleri yönetmek amacıyla tasarlanmış bir uzlaşı mekanizmasıdır. Sabit zaman dilimlerinde (örneğin her 3.600 blokta bir), sistem, aday havuzundan 11 dönen düğüm seçer ve bu düğümleri blok üretiminden sorumlu kılar. Seçilmeyen düğümlere veri ön işleme gibi görevler atanır.
R²S, düğüm davranışını sürekli olarak değerlendiren bir kredi puanlama sistemi içerir. Yetersiz performans veya kötü niyetli faaliyet tespit edildiğinde düğüm cezalandırılır ve gerekirse aday havuzundan çıkarılır. Ağdan ayrılmak isteyen düğümler, performans değerlendirmesi sonucunda stake ettikleri $CESS tokenlarını geri alabilir veya bazılarını kaybedebilir. Bir doğrulayıcı düğüm olmak için 3 milyon $CESS stake edilmesi gerekmektedir. Seçilen 11 düğüm, sadece blok üretimi değil, veri işleme ve doğrulama gibi görevleri de yerine getirir. R²S modeli, adil ve merkezsiz uzlaşmayı destekler.
CESS, PoIS (Boş Alan Kanıtı) ve PoDR² (Veri Çoğaltma ve Kurtarma Kanıtı) olmak üzere iki temel mekanizma uygular. PoIS, kullanılmayan depolama alanlarının mevcudiyetini doğrular; PoDR² ise etkin kullanıcı verilerinin bütünlüğünü ve sahipliğini güvence altına alır. Bu sistem, PDP teknolojisiyle desteklenerek veri manipülasyonunu önler ve TEE doğrulamasıyla güvenliği artırır.
Veri Erişilebilirlik Hizmeti (DA): CESS, veri çoğaltması ve hata toleransı ile güvenilir veri erişimi sağlar. Bu sistem, büyük blokzincirler için Katman-2 depolama çözümü olarak işlev görebilir.
Dağıtılmış Ağ Diski: Veriler merkezi olmayan biçimde düğümlerde depolanır. Yüksek güvenlik, gizlilik ve performans sunar. Merkezi sunuculara olan bağımlılığı ortadan kaldırır.
Dağıtılmış AI Eğitimi: CESS’in yüksek bant genişliği ve düşük gecikme süresi, AI model eğitimi için veri iletimini optimize eder. Gizlilik korunurken ortak model geliştirme imkânı tanır.
Merkeziyetsiz Dijital Varlık Pazarı: NFT gibi dijital varlıkların doğrulama, indeksleme ve güvenli geri çağrımı için özel çözümler sunar. Bu yapı, pazar güvenini artırır.
CESS, AWS, Intel, Tencent gibi büyük teknoloji şirketleri ile Polkadot, IoTeX gibi blokzincir projeleriyle iş birliği içerisindedir. IEEE, Web3 Foundation ve GBA gibi kuruluşların desteğiyle sektörel tanınırlık kazanmıştır. Bu ağ, CESS’in kurumsal benimsenmesini ve teknolojik büyümesini destekleyen sağlam bir temel oluşturur.
2025 yılında CESS, AI hesaplama için tokenize edilmiş, gelir üreten GPU varlıkları ve AI-sentetik doları $AID aracılığıyla ekonomik katman oluşturmaya odaklanan GAIB ile stratejik bir ortaklık kurmuştur. Tamamlayıcı bir güç olarak CESS, yüksek performanslı, şifreli ve gizliliğe odaklanan bir depolama altyapısı sunarak dinamik veri kümelerini desteklemektedir. Bu iş birliği, GAIB’in hesaplama kapasitesini CESS’in güçlü depolama altyapısıyla birleştirerek bilgi işlem ve veri depolama kaynaklarının bütünleşik şekilde çalışmasını sağlamaktadır. Ortaklık, merkeziyetsiz AI ve DeFi protokollerinin verimliliğini ve güvenliğini artırmayı hedeflemektedir.
CESS aynı zamanda Hong Kong Web3.0 Standardizasyon Derneği (W3SA) çekirdek üyesi olarak önemli rol oynamakta ve W3SA’nın 2025 konferanslarında aktif katkı sağlamaktadır. CESS araştırmacısı Tony Dai, merkeziyetsiz fiziksel altyapı standardizasyonu ve dağıtılmış depolama değerlendirmesi konularında bir açılış konuşması yapmıştır. Bu konuşma, CESS’in blokzincir tabanlı merkeziyetsiz depolama protokolleri için oluşturulan ilk uluslararası standart olan IEEE P3220.02’nin kurucu ve başlatıcı rolünü vurgulamaktadır. Söz konusu standart; veri erişilebilirliği, kurtarılabilirlik, denetlenebilirlik, DePIN ağ performansı ölçümü, itibar puanlama ve LBSS gibi mekanizmalar yoluyla sınır ötesi veri uyumluluğunu sağlamaya yönelik çerçeveler tanımlamaktadır. CESS’in bu alandaki katkıları, Gerçek Dünya Varlıkları’nın (RWA) blokzincire entegre edilmesinde güven, uyumluluk ve birlikte çalışabilirlik açısından Web3 ekosisteminde önemli bir konum edinmesini sağlamaktadır.
Tokenomik CESS’in token ekonomisi, toplam arzı 10 milyar adet olan CESS tokenına dayanmaktadır. Bu arzın %15’i erken katkıda bulunanlara, %10’u erken dönem yatırımcılara, %10’u topluluk geliştirme ve tanıtım faaliyetlerine, %5’i bulut hizmet sağlayıcıları ile iş birliklerine ve %5’i vakıf tarafından acil durumlar ve uzun vadeli ekosistem büyümesi için ayrılmıştır.
En büyük tahsisat olan %55’lik oran, depolama ağını destekleyen düğümleri teşvik etmeye yöneliktir. Bunun %30’u depolama düğümlerine, %15’i konsensüs düğümlerine ve %10’u ise önbellekleme katmanının geliştirilmesine ayrılmıştır. Bu dağılım, CESS’in merkeziyetsiz veri altyapısını güçlendirmeye verdiği önemi göstermektedir. CESS tokenları, ağın yerel kripto varlığı olup birden fazla önemli işlevi yerine getirir. Tokenlar; staking yoluyla pasif gelir elde etme, yönetişime katılma ve CESS ağı üzerindeki çeşitli depolama hizmetlerine erişim için kullanılır.
Depolama düğümleri, veri barındırma, indirme hizmeti sağlama ve doğrulama görevlerini yerine getirerek ödül kazanır. Bu ödüller madencilik teşvikleri ve hizmet ücretlerinin paylaştırılmasından oluşur. Bir düğümün stake etmesi gereken token miktarı, beyan ettiği depolama kapasitesine bağlıdır. Düğümler, Boşta Alan Kanıtı (PoIS) ve Veri Çoğaltma ve Kurtarma Kanıtı (PoDR²) gibi görevleri tamamlayarak katkılarının geçerliliğini ispatlamalıdır. Ödüller, düğümlerin ağ içindeki “güç oranları” temel alınarak dağıtılır. Güç oranı, doğrulanan toplam depolama kapasitesi içindeki payı ifade eder. Her ödül döngüsünde belirli sayıda token, bu orana göre tahsis edilir. Düğümler ağdan çıkabilir, ancak kullanıcı verilerinin güvenliği için veri aktarımına katkı sağlamaları gerekir. Sürekli görev başarısızlığı, bağlantı kayıpları veya veri ihlali durumlarında, düğümler ağdan çıkarılır ve stake edilen tokenları ceza olarak kısmen veya tamamen yakılır.
CESS ağı, teknik ve ekonomik düzeyde dikkatli biçimde tasarlanmış olsa da merkeziyetsiz sistemlerin doğası gereği bazı içsel riskler taşımaktadır.
Birinci risk, depolama düğümlerinin sahte PoIS üretmeye teşvik edilmesidir. Bu tehdide karşılık olarak, CESS, teknik doğrulama sistemleri (rastgele meydan okumalar, TEE doğrulamaları) ve ekonomik teşvik/ceza mekanizmalarını birlikte kullanmaktadır. Belirli miktarda token stake edilmesi gerekliliği ve geçersiz kanıt durumunda stake’in yakılması, düğüm davranışlarını düzenlemeyi hedefler.
İkinci olarak, token arzının büyük bir bölümü (%55) düğüm teşviklerine ayrıldığından, enflasyon riski mevcuttur. Bu tokenlar zamanla madencilik ödülleri ve hizmet gelirleriyle dolaşıma girer. Toplam arz 10 milyar ile sınırlı olsa da, yıllık salınım oranı ve dağıtım eğrisi, token fiyatı üzerinde doğrudan etkiye sahiptir. CESS, lineer salınım yerine döngü temelli dinamik salınım modeli benimser. Bu nedenle, yıllık arz artışı dikkatle izlenmelidir.
Üçüncü olarak, ağ güvenliği Sybil saldırıları veya ağa hâkim olma girişimlerine karşı her zaman bir endişe konusudur. Bu tür tehditlerin değerlendirilmesinde, saldırganın düğüm kontrolü elde etmesi için gerekli ekonomik maliyet hesaplanır. Bu maliyet; token satın alımı, geçerli depolama kanıtı üretimi ve teknik zorluklara bağlıdır. CESS, R²S mekanizması, kredi puan sistemi ve PoIS ile PoDR² doğrulama karmaşıklıkları sayesinde saldırı maliyetlerini artırmakta ve güvenliği güçlendirmektedir. Bununla birlikte, ağ büyürken saldırı vektörlerinin sürekli analiz edilmesi gereklidir.
Kendi Katman-1 blokzincirine sahip ilk merkeziyetsiz veri altyapısı olan CESS, yenilikçi mimarisi, güçlü depolama mekanizmaları, eşsiz konsensüs algoritması ve çok katmanlı kanıt sistemleriyle Web3 veri yönetimini dönüştürmektedir. Platformun sunduğu esneklik; temel depolamadan yapay zekâ eğitimine, dijital varlık yönetiminden merkeziyetsiz dosya paylaşımına kadar geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır.
Düğümleri ödüllendiren sürdürülebilir token ekonomisi sayesinde, CESS yalnızca verimli ve güvenli bir merkeziyetsiz depolama ağı kurmakla kalmaz; aynı zamanda veri egemenliği, gizlilik ve etik yapay zekâ temelli dijital bir gelecek inşa etmeye katkı sunar. CESS, güvenli, şeffaf ve yüksek performanslı bir merkeziyetsiz veri ekonomisine yönelik vizyonunu kararlılıkla sürdürmektedir.
Bu makalenin tüm telif hakları yazarı Gate TR’ye aittir. Telif haklarına ilişkin sorularınız için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Bu içerik yalnızca bilgilendirme amacı taşımaktadır ve yazarın kişisel görüşlerini yansıtır. Gate.TR’nin resmi görüşlerini yansıtmamaktadır. İçerikte yer alan marka, kurum, kuruluş veya kişilerle Gate.TR’nin herhangi bir ilişkisi bulunmamaktadır.
Bu içerik, yatırım tavsiyesi niteliğinde değildir. Dijital varlık alım-satımını teşvik etmeyi amaçlamaz, yalnızca bilgilendirme amaçlıdır.
Kripto varlıklar yüksek risk içerir ve ciddi fiyat dalgalanmalarına maruz kalabilir. Yatırım kararı vermeden önce kendi finansal durumunuzu değerlendirmeli ve kararınızı bağımsız olarak vermelisiniz.
Makalede yer alan veriler ve grafikler yalnızca genel bilgilendirme amacıyla sunulmuştur. Tüm içerikler özenle hazırlanmış olsa da, olası hata veya eksikliklerden dolayı sorumluluk kabul edilmez.
Gate Akademi ekibi bu içeriği farklı dillere çevirebilir. Hiçbir çeviri makale; kopyalanamaz, çoğaltılamaz veya izinsiz dağıtılamaz.
Bu makale, blokzincir teknolojisiyle desteklenen merkeziyetsiz bir bulut depolama altyapısı olan CESS’in kapsamlı bir genel bakışını sunmaktadır. Kendi Katman-1 blokzincirine sahip ilk veri altyapısı olarak öne çıkan CESS, küresel bir ekip tarafından geliştirilmiş olup, yenilikçi R²S konsensüs mekanizması ve çeşitli depolama kanıtı algoritmaları tanıtmaktadır. Dağıtılmış ağ sürücülerinden yapay zekâ eğitimi süreçlerine kadar geniş bir kullanım alanını destekleyen CESS, ağ katılımcılarını ödüllendiren düşünülmüş bir token ekonomisiyle veri egemenliğini teşvik etmeyi, gizlilik korumasını güçlendirmeyi ve Web3 çağında verimli iş birliklerine olanak sunmayı hedeflemektedir.
CESS (Cumulus Encrypted Storage System), blokzincir destekli merkeziyetsiz bulut depolama altyapısıdır. Kendi Katman-1 blokzincirine sahip ilk merkeziyetsiz veri platformu olarak, CESS etik yapay zekâ teknolojileriyle entegre edilmiş neredeyse sınırsız depolama kapasitesi sunar. Doğal İçerik Merkezsiz Dağıtım Ağı (CD²N) sayesinde milisaniye düzeyinde veri iletimi sağlayarak, yüksek frekanslı ve dinamik verilerin depolanması ve erişimi için kapsamlı bir Web3 çözümü sunar. CESS, kullanıcıların ve içerik üreticilerinin verilerini zincir üzerinde paylaşabilmesini sağlarken, veri egemenliği ve kullanıcı gizliliğini korur. Platform, geliştiricilere güvenli, şeffaf ve yüksek işlem kapasitesine sahip veri yönetimi özellikleriyle merkeziyetsiz uygulamalar geliştirme ve dağıtma imkânı sunar. CESS, güvenli, verimli ve ölçeklenebilir merkeziyetsiz bulut ağı vizyonuyla, veri depolama ve paylaşım hizmetlerinde dijital dünyaya düzen getirmeyi amaçlamaktadır.
2021
2022
2023
2024
2025
CESS, 2019 yılında kurulmuş olup, İngiltere, ABD, Hindistan, Hong Kong, BAE ve Arjantin gibi ülkelerden gelen uluslararası yetenekleri bir araya getirmektedir. Ekip; şifreleme uzmanları, veri depolama mühendisleri ve bilgisayar bilimi uzmanlarından oluşmakta olup, merkeziyetsiz depolama teknolojisinin gelişimine kendini adamıştır. Teknik uzmanlıkla genç enerjiyi harmanlayan ekip, teknolojik sınırları zorlamayı ve toplumsal fayda yaratmayı amaçlamaktadır. Temel misyonları, dijital teknolojide sürekli yenilikle mükemmelliği yakalamak ve Web3 çağı için güvenli, merkeziyetsiz veri çözümleri sunmaktır.
Nicholas Zaldastani: CESS’in Başkanı, Kurucu Ortağı ve Pazarlama Yöneticisi olan Zaldastani, teknoloji, girişim sermayesi ve şirket ölçeklendirme konularında engin bir deneyime sahiptir. Daha önce Oracle’da yöneticilik yapan Zaldastani, Harvard Business School geçmişiyle, CESS’in merkeziyetsiz veri altyapısı geliştirmesine stratejik liderlik sağlamaktadır.
Joseph Li: CESS’in Ortak Kurucusu ve Baş Teknoloji Sorumlusu (CTO) olan Li, merkeziyetsiz bulut depolama ve Web3 veri güvenliği konularına odaklanmaktadır. Blockchain mimarisi ve siber güvenlik konularındaki uzmanlığı sayesinde, CESS’in güvenli ve ölçeklenebilir veri paylaşım çözümleri geliştirmesinde kilit rol oynamaktadır.
Jessie Dai: CESS’in Kurucu Ortağı ve Operasyon Direktörü (COO) olan Dai, erken dönem kripto yatırımcısı ve girişimcidir. Aynı zamanda Hong Kong Web3 Standardizasyon Derneği’nin başkan yardımcısıdır. Blockchain stratejisi ve ekosistem büyümesindeki tecrübesi, CESS’in iş geliştirme ve iş birliği süreçlerine önemli katkılar sağlamaktadır.
CESS’in temel teknik mimarisi; CESS Protokol Paketi ve XESS AI Protokol Paketi olmak üzere iki ana modülden oluşmaktadır. Bu modüller, iç sistemlerle dış sistemler arasındaki entegrasyonu sağlayan bir Arayüz Katmanı aracılığıyla birbirine bağlanmaktadır.
Bu yapı, veri depolama, yönetimi ve dağıtımından sorumlu olan ESS ağının temelini oluşturur. Üç ana katmandan oluşmaktadır:
Bu katman, tüm ağı temellendirir ve blokzincir çözümleri sunar. Temel olarak atıl durumda bulunan depolama ve hesaplama kaynaklarını entegre ederek veri depolamayı mümkün kılar, veri sahipliğini doğrular ve uygulama hizmetleri sağlar. Katman; Aday Düğümler, Doğrulayıcı Seçimi (RPS), konsensüs algoritmaları, şifreleme sistemleri (PRE) ve sanal makinelerden oluşur – bu bileşenler birlikte çalışarak ağın merkeziyetsizliğini, güvenliğini ve programlanabilirliğini sağlar.
Bu katman, sanallaştırma teknolojilerini kullanarak dağıtılmış depolama kaynaklarını entegre eder ve birleşik bir kaynak havuzu oluşturur. Altyapısı; Gerçek Depolama Kapasitesi Düğümleri ile Depolama Zamanlama Düğümlerini içerir ve bu düğümler gerçek veri depolama ile yönetim görevlerini üstlenir. Veri güvenliğini ve erişilebilirliğini sağlamak için bu katmanda; Veri Sahipliği (MDRC), Depolama Kanıtı (PoTS/PoDR) ve Veri Erişilebilirliği mekanizmaları yer alır. Ayrıca veri gizliliğini artırmak ve güvenli işlem gerçekleştirmek amacıyla TEE (Güvenilir Yürütme Ortamı) düğümleri de bu katmana dâhildir.
Bu katman, ESS’in yüksek hızlı veri dağıtım kabiliyetlerinin merkezinde yer alır. İçerik önbellekleme teknolojisini kullanarak, verilerin hızlı alınmasını ve dağıtılmasını sağlar. Katman; Veri İndeks Düğümleri (Retrievers olarak bilinir) ve Veri Dağıtım Düğümlerinden (Cachers olarak bilinir) oluşur. Retrievers, verileri bulurken; Cachers, veri kopyalarına hızlı erişim imkânı sunar. Dağıtım verimliliğini optimize etmek amacıyla CD²N katmanı; Trafik Yönlendirme Algoritması (FDT), Yük Dengeleme ve Veri Egemenliği (LBSS) gibi mekanizmaları içerir. Bu yapı, verimli veri dağıtımı sağlarken kullanıcıların verileri üzerinde kontrolünü de mümkün kılar.
CESS Network, görsel, video ve belgeler için gelişmiş işlem olanakları sunan dikkatle tasarlanmış bir veri depolama iş akışına sahiptir. Bu yapı, kullanıcıların veri silme üzerinde kontrol sahibi olmalarını sağlarken çevrim içi veri işlemlerini kolaylaştırır. Tüm işlemlerin blokzinciri üzerinde izlenmesi sayesinde CESS, tam şeffaflık ve izlenebilirlik sunar.
Bir kullanıcı veri depolama talebinde bulunduğunda, CESS platformu ön işleme adımını başlatır. Öncelikle, CESS istemci yazılımı kullanıcının veri dosyasını yükler ve bu dosyayı ön işler. Bu aşamada sistem, dosyanın meta verilerini (veri sahibi kimliği, anahtar kelimeler gibi) ve veri parmak izini (veri sahipliğini doğrulamak için) çıkarır ve depolar. Bu meta veriler ve parmak izi, kayıt amacıyla CESS blokzincirine iletilir. Ön işleme süreci ayrıca dosya çoğaltımını yönetir ve hata toleranslı silme kodlamasını uygular.
Bu işlemin ardından, veri dosyaları daha küçük parçalara (Dilim Dosyaları) bölünür. Sistem bu segmentlere silme kodu uygular. Kullanıcılar, veri segmentlerinin önem derecesine bağlı olarak kodlama oranını özelleştirebilir; böylece bazı segmentler zarar görse bile orijinal veriler hata toleranslı algoritmalar sayesinde kurtarılabilir. İşlenmiş veri parçaları daha sonra CESS ağındaki rastgele seçilen depolama düğümlerine dağıtılır.
Veri parçaları depolama düğümlerine ulaştığında, bu düğümler, uzlaşım düğümlerinin etiket hesaplamasına yardımcı olduğu TEE (Güvenilir Yürütme Ortamı) Çalışanlarından veri etiketleri talep eder. Her depolama düğümü, ilgili etiketleri (Etiket1’den Etiket5’e kadar) alır ve bu etiketleri, alınan dosya parçalarının yanında yerel olarak depolar. Bu etiketler, doğrulayıcı imzaları içermekte olup müdahale edilemez ve sıralı veri bütünlüğü doğrulaması için kritik öneme sahiptir. Etiketlerin kaydedilmesinin ardından, depolama düğümleri depolama durumlarını CESS blokzincirine bildirir ve ilgili veri dosyası “güvenli şekilde depolandı” olarak işaretlenir.
Veri bütünlüğünün ve depolama düğümü güvenilirliğinin sürdürülebilirliği için CESS ağı, Veri Tekrarı ve Kurtarma Kanıtı (PoDR²) adı verilen periyodik meydan okuma protokollerini uygular. Uzlaşım düğümleri düzenli aralıklarla rastgele meydan okumalar gerçekleştirir. Buna karşılık, depolama düğümleri, sakladıkları veri parçalarını ve ilgili etiketleri kullanarak bir Veri Bütünlüğü Kanıtı oluşturur ve bunu TEE Çalışanlarına belirlenen süre içinde sunar.
Depolama düğümleri ayrıca, kanıt verilerini periyodik olarak CESS blokzincirine gönderir. Meydan okumaya yanıt verememek veya zamanında kanıt sunamamak, ilgili veri dosyasının blokzincir tarafından tanınmamasına ve sorumlu düğümün cezalandırılmasına yol açar. Daha yüksek verimlilik sağlamak amacıyla depolama düğümleri, hesaplanan kanıtları toplu şekilde blokzincire iletebilir.
PoDR² mekanizması, silme kodlama ve Veri Sahipliği Kanıtı (PDP) teknolojilerini entegre eder. Silme kodlama, veri erişilebilirliğini artırırken; PDP, verilerin gerçekten depolandığını ve erişilebilir olduğunu doğrular. Bu yapı, kötü niyetli faaliyetlerin önüne geçilmesini sağlar.
Bu modül, güvenli ve gizliliğe öncelik veren ortak model eğitimini sağlamak için ileri düzey yapay zekâ teknolojilerini kullanır ve tüm CESS ağı genelinde çalışır.
Bu merkez, kullanıcıların ve uygulamaların çeşitli sektörlerdeki yapay zekâ ajanlarına erişmesini, bağlantı kurmasını ve dağıtımını gerçekleştirmesini sağlayan birleşik bir giriş noktasıdır. CESS ağının veri altyapısından faydalanarak, AI Ajan Merkezi merkeziyetsiz, ölçeklenebilir ve güvenli bir yapay zekâ altyapısı sunarken, AI entegrasyonunu sadeleştirir.
Bu bileşen, XESS AI Protokolü’nün temel parçasıdır. Federatif öğrenme mekanizmalarını entegre ederek, katılımcıların ham verilerini paylaşmadan ortak modeller eğitmesini sağlar. AI-LINK, ağ üzerindeki düğümlere hesaplama görevlerini akıllı sözleşmeler yoluyla devreder, böylece veri egemenliği korunurken kaynak kullanımı optimize edilir. Bu yapı, ağın AI kapasitesini genişleterek karmaşık uygulamaları desteklerken veri gizliliğini ihlal etmeden işbirliği sağlar.
Arayüz Katmanı, CESS Protokol Paketi ile XESS AI Protokol Paketi arasındaki etkileşimi yönetir. Bu katman, sistem bileşenlerinin sorunsuz şekilde birlikte çalışmasını sağlayan kurallar dizisi tanımlar. Ayrıca, CLI, RPC, API ve SDK arayüzleri üzerinden harici blokzincir ağları ve Web3 DApp’leriyle entegrasyonu kolaylaştırır.
Rastgele Dönüşümlü Seçim (R²S)
R²S, blok üretimini kolaylaştırmak ve zincir içi işlemleri yönetmek amacıyla tasarlanmış bir uzlaşı mekanizmasıdır. Sabit zaman dilimlerinde (örneğin her 3.600 blokta bir), sistem, aday havuzundan 11 dönen düğüm seçer ve bu düğümleri blok üretiminden sorumlu kılar. Seçilmeyen düğümlere veri ön işleme gibi görevler atanır.
R²S, düğüm davranışını sürekli olarak değerlendiren bir kredi puanlama sistemi içerir. Yetersiz performans veya kötü niyetli faaliyet tespit edildiğinde düğüm cezalandırılır ve gerekirse aday havuzundan çıkarılır. Ağdan ayrılmak isteyen düğümler, performans değerlendirmesi sonucunda stake ettikleri $CESS tokenlarını geri alabilir veya bazılarını kaybedebilir. Bir doğrulayıcı düğüm olmak için 3 milyon $CESS stake edilmesi gerekmektedir. Seçilen 11 düğüm, sadece blok üretimi değil, veri işleme ve doğrulama gibi görevleri de yerine getirir. R²S modeli, adil ve merkezsiz uzlaşmayı destekler.
CESS, PoIS (Boş Alan Kanıtı) ve PoDR² (Veri Çoğaltma ve Kurtarma Kanıtı) olmak üzere iki temel mekanizma uygular. PoIS, kullanılmayan depolama alanlarının mevcudiyetini doğrular; PoDR² ise etkin kullanıcı verilerinin bütünlüğünü ve sahipliğini güvence altına alır. Bu sistem, PDP teknolojisiyle desteklenerek veri manipülasyonunu önler ve TEE doğrulamasıyla güvenliği artırır.
Veri Erişilebilirlik Hizmeti (DA): CESS, veri çoğaltması ve hata toleransı ile güvenilir veri erişimi sağlar. Bu sistem, büyük blokzincirler için Katman-2 depolama çözümü olarak işlev görebilir.
Dağıtılmış Ağ Diski: Veriler merkezi olmayan biçimde düğümlerde depolanır. Yüksek güvenlik, gizlilik ve performans sunar. Merkezi sunuculara olan bağımlılığı ortadan kaldırır.
Dağıtılmış AI Eğitimi: CESS’in yüksek bant genişliği ve düşük gecikme süresi, AI model eğitimi için veri iletimini optimize eder. Gizlilik korunurken ortak model geliştirme imkânı tanır.
Merkeziyetsiz Dijital Varlık Pazarı: NFT gibi dijital varlıkların doğrulama, indeksleme ve güvenli geri çağrımı için özel çözümler sunar. Bu yapı, pazar güvenini artırır.
CESS, AWS, Intel, Tencent gibi büyük teknoloji şirketleri ile Polkadot, IoTeX gibi blokzincir projeleriyle iş birliği içerisindedir. IEEE, Web3 Foundation ve GBA gibi kuruluşların desteğiyle sektörel tanınırlık kazanmıştır. Bu ağ, CESS’in kurumsal benimsenmesini ve teknolojik büyümesini destekleyen sağlam bir temel oluşturur.
2025 yılında CESS, AI hesaplama için tokenize edilmiş, gelir üreten GPU varlıkları ve AI-sentetik doları $AID aracılığıyla ekonomik katman oluşturmaya odaklanan GAIB ile stratejik bir ortaklık kurmuştur. Tamamlayıcı bir güç olarak CESS, yüksek performanslı, şifreli ve gizliliğe odaklanan bir depolama altyapısı sunarak dinamik veri kümelerini desteklemektedir. Bu iş birliği, GAIB’in hesaplama kapasitesini CESS’in güçlü depolama altyapısıyla birleştirerek bilgi işlem ve veri depolama kaynaklarının bütünleşik şekilde çalışmasını sağlamaktadır. Ortaklık, merkeziyetsiz AI ve DeFi protokollerinin verimliliğini ve güvenliğini artırmayı hedeflemektedir.
CESS aynı zamanda Hong Kong Web3.0 Standardizasyon Derneği (W3SA) çekirdek üyesi olarak önemli rol oynamakta ve W3SA’nın 2025 konferanslarında aktif katkı sağlamaktadır. CESS araştırmacısı Tony Dai, merkeziyetsiz fiziksel altyapı standardizasyonu ve dağıtılmış depolama değerlendirmesi konularında bir açılış konuşması yapmıştır. Bu konuşma, CESS’in blokzincir tabanlı merkeziyetsiz depolama protokolleri için oluşturulan ilk uluslararası standart olan IEEE P3220.02’nin kurucu ve başlatıcı rolünü vurgulamaktadır. Söz konusu standart; veri erişilebilirliği, kurtarılabilirlik, denetlenebilirlik, DePIN ağ performansı ölçümü, itibar puanlama ve LBSS gibi mekanizmalar yoluyla sınır ötesi veri uyumluluğunu sağlamaya yönelik çerçeveler tanımlamaktadır. CESS’in bu alandaki katkıları, Gerçek Dünya Varlıkları’nın (RWA) blokzincire entegre edilmesinde güven, uyumluluk ve birlikte çalışabilirlik açısından Web3 ekosisteminde önemli bir konum edinmesini sağlamaktadır.
Tokenomik CESS’in token ekonomisi, toplam arzı 10 milyar adet olan CESS tokenına dayanmaktadır. Bu arzın %15’i erken katkıda bulunanlara, %10’u erken dönem yatırımcılara, %10’u topluluk geliştirme ve tanıtım faaliyetlerine, %5’i bulut hizmet sağlayıcıları ile iş birliklerine ve %5’i vakıf tarafından acil durumlar ve uzun vadeli ekosistem büyümesi için ayrılmıştır.
En büyük tahsisat olan %55’lik oran, depolama ağını destekleyen düğümleri teşvik etmeye yöneliktir. Bunun %30’u depolama düğümlerine, %15’i konsensüs düğümlerine ve %10’u ise önbellekleme katmanının geliştirilmesine ayrılmıştır. Bu dağılım, CESS’in merkeziyetsiz veri altyapısını güçlendirmeye verdiği önemi göstermektedir. CESS tokenları, ağın yerel kripto varlığı olup birden fazla önemli işlevi yerine getirir. Tokenlar; staking yoluyla pasif gelir elde etme, yönetişime katılma ve CESS ağı üzerindeki çeşitli depolama hizmetlerine erişim için kullanılır.
Depolama düğümleri, veri barındırma, indirme hizmeti sağlama ve doğrulama görevlerini yerine getirerek ödül kazanır. Bu ödüller madencilik teşvikleri ve hizmet ücretlerinin paylaştırılmasından oluşur. Bir düğümün stake etmesi gereken token miktarı, beyan ettiği depolama kapasitesine bağlıdır. Düğümler, Boşta Alan Kanıtı (PoIS) ve Veri Çoğaltma ve Kurtarma Kanıtı (PoDR²) gibi görevleri tamamlayarak katkılarının geçerliliğini ispatlamalıdır. Ödüller, düğümlerin ağ içindeki “güç oranları” temel alınarak dağıtılır. Güç oranı, doğrulanan toplam depolama kapasitesi içindeki payı ifade eder. Her ödül döngüsünde belirli sayıda token, bu orana göre tahsis edilir. Düğümler ağdan çıkabilir, ancak kullanıcı verilerinin güvenliği için veri aktarımına katkı sağlamaları gerekir. Sürekli görev başarısızlığı, bağlantı kayıpları veya veri ihlali durumlarında, düğümler ağdan çıkarılır ve stake edilen tokenları ceza olarak kısmen veya tamamen yakılır.
CESS ağı, teknik ve ekonomik düzeyde dikkatli biçimde tasarlanmış olsa da merkeziyetsiz sistemlerin doğası gereği bazı içsel riskler taşımaktadır.
Birinci risk, depolama düğümlerinin sahte PoIS üretmeye teşvik edilmesidir. Bu tehdide karşılık olarak, CESS, teknik doğrulama sistemleri (rastgele meydan okumalar, TEE doğrulamaları) ve ekonomik teşvik/ceza mekanizmalarını birlikte kullanmaktadır. Belirli miktarda token stake edilmesi gerekliliği ve geçersiz kanıt durumunda stake’in yakılması, düğüm davranışlarını düzenlemeyi hedefler.
İkinci olarak, token arzının büyük bir bölümü (%55) düğüm teşviklerine ayrıldığından, enflasyon riski mevcuttur. Bu tokenlar zamanla madencilik ödülleri ve hizmet gelirleriyle dolaşıma girer. Toplam arz 10 milyar ile sınırlı olsa da, yıllık salınım oranı ve dağıtım eğrisi, token fiyatı üzerinde doğrudan etkiye sahiptir. CESS, lineer salınım yerine döngü temelli dinamik salınım modeli benimser. Bu nedenle, yıllık arz artışı dikkatle izlenmelidir.
Üçüncü olarak, ağ güvenliği Sybil saldırıları veya ağa hâkim olma girişimlerine karşı her zaman bir endişe konusudur. Bu tür tehditlerin değerlendirilmesinde, saldırganın düğüm kontrolü elde etmesi için gerekli ekonomik maliyet hesaplanır. Bu maliyet; token satın alımı, geçerli depolama kanıtı üretimi ve teknik zorluklara bağlıdır. CESS, R²S mekanizması, kredi puan sistemi ve PoIS ile PoDR² doğrulama karmaşıklıkları sayesinde saldırı maliyetlerini artırmakta ve güvenliği güçlendirmektedir. Bununla birlikte, ağ büyürken saldırı vektörlerinin sürekli analiz edilmesi gereklidir.
Kendi Katman-1 blokzincirine sahip ilk merkeziyetsiz veri altyapısı olan CESS, yenilikçi mimarisi, güçlü depolama mekanizmaları, eşsiz konsensüs algoritması ve çok katmanlı kanıt sistemleriyle Web3 veri yönetimini dönüştürmektedir. Platformun sunduğu esneklik; temel depolamadan yapay zekâ eğitimine, dijital varlık yönetiminden merkeziyetsiz dosya paylaşımına kadar geniş bir yelpazeyi kapsamaktadır.
Düğümleri ödüllendiren sürdürülebilir token ekonomisi sayesinde, CESS yalnızca verimli ve güvenli bir merkeziyetsiz depolama ağı kurmakla kalmaz; aynı zamanda veri egemenliği, gizlilik ve etik yapay zekâ temelli dijital bir gelecek inşa etmeye katkı sunar. CESS, güvenli, şeffaf ve yüksek performanslı bir merkeziyetsiz veri ekonomisine yönelik vizyonunu kararlılıkla sürdürmektedir.
Bu makalenin tüm telif hakları yazarı Gate TR’ye aittir. Telif haklarına ilişkin sorularınız için bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Bu içerik yalnızca bilgilendirme amacı taşımaktadır ve yazarın kişisel görüşlerini yansıtır. Gate.TR’nin resmi görüşlerini yansıtmamaktadır. İçerikte yer alan marka, kurum, kuruluş veya kişilerle Gate.TR’nin herhangi bir ilişkisi bulunmamaktadır.
Bu içerik, yatırım tavsiyesi niteliğinde değildir. Dijital varlık alım-satımını teşvik etmeyi amaçlamaz, yalnızca bilgilendirme amaçlıdır.
Kripto varlıklar yüksek risk içerir ve ciddi fiyat dalgalanmalarına maruz kalabilir. Yatırım kararı vermeden önce kendi finansal durumunuzu değerlendirmeli ve kararınızı bağımsız olarak vermelisiniz.
Makalede yer alan veriler ve grafikler yalnızca genel bilgilendirme amacıyla sunulmuştur. Tüm içerikler özenle hazırlanmış olsa da, olası hata veya eksikliklerden dolayı sorumluluk kabul edilmez.
Gate Akademi ekibi bu içeriği farklı dillere çevirebilir. Hiçbir çeviri makale; kopyalanamaz, çoğaltılamaz veya izinsiz dağıtılamaz.