Raylara Takılma, Yönü Sen Belirle

Bu makale, finansal altyapının yükselişine rağmen hâlâ temel kullanıcı arayüzlerinden yoksun olduğumuzu ve tarih boyunca en büyük kazananların genellikle kullanıcı dostu ürünler sunan şirketler olduğunu vurguluyor.

Web bugüne kadar mesajlaşmayı (e-posta), yayıncılığı (bloglar, sosyal medya) ve ticareti (Stripe, Shopify) dönüştürdü. Şimdi ise kendi finansal sistemini kuruyor. Baştan itibaren programlanabilir, varsayılan olarak açık ve sınırsız ölçeklenebilir bir yapı inşa ediliyor. Bu sistemin temelinde stablecoin altyapısı bulunuyor. Ancak kritik nokta şu: altyapı hazır olsa da hâlâ güçlü bir kullanıcı deneyiminden yoksunuz. Teknoloji tarihi ise bize en büyük kazananların tam da bu aşamada ortaya çıktığını gösteriyor.

Her büyük teknolojik dönüşüm altyapıyla başlar, fakat kimse protokolü hatırlamaz. İnsanların aklında kalan, onu kullanılabilir hale getiren üründür. 1982’de Simple Mail Transfer Protocol (SMTP) e-postayı mümkün kıldı, ancak 2004’te Gmail temiz tasarımı, geniş depolama alanı ve etkili spam filtresiyle piyasaya çıktığında e-posta gerçekten benimsendi. Google’dan önce de arama motorları vardı, fakat Google hız, sadelik ve zekâyla öne çıkarak tüm oyunu değiştirdi. Skype VoIP’i icat etmedi, WhatsApp mesajlaşmayı icat etmedi; ama bu teknolojileri herkes için erişilebilir hale getirerek kitlesel kullanımı mümkün kıldılar.
Stablecoin’ler internet-yerel bir finansal sistemin oluşmasına yardımcı oluyor.
Ve bu teorik değil. Hâlihazırda çalışıyor.

• 2024’te stablecoin’ler zincir üzerinde 15,6 trilyon dolardan fazla ödeme gerçekleştirdi.
• Tether, şu anda dünya genelinde 18. en büyük Hazine tahvili sahibi ve Güney Kore, BAE ve hatta Almanya gibi ülkelerin önünde yer alıyor. Bakış açısı olarak, dünyanın dördüncü büyük ekonomisi şu anda bir stablecoin ihraççısından daha az ABD borcu tutuyor.
• Yine de bu ölçeğe rağmen, dolaşımdaki stablecoin miktarı yalnızca 263 milyar dolardır; bu da ABD’nin 22 trilyon dolarlık M2 para arzına kıyasla %1’in bile altında bir penetrasyon demektir.
• Bugün dünya çapında insanların %5’inden azı stablecoin kullanıyor, ancak önümüzdeki beş yıl içinde benimsemenin %7-10 seviyelerine ulaşacağı öngörülüyor; bu da devasa yeni finansal kapsayıcılık dalgalarının önünü açacak.
• LATAM, MENA ve Güneydoğu Asya gibi bölgelerde stablecoin’ler şimdiden paralel dolar ekonomileri olarak işlev görüyor; insanlar enflasyondan, sermaye kontrollerinden veya yerel bankacılık başarısızlıklarından kaçmak için onlara günlük olarak güveniyor.

Finansal altyapının bu kadar hızlı ölçeklendiğine daha önce tanık olmadık, özellikle de sınır ötesinde. Stablecoin’ler bugün halihazırda dünya genelinde milyonlarca kullanıcıya ulaşmış durumda. Bunun haklı bir sebebi var: hızlılar, sınırsızlar, dolara endekslenmişler ve açık protokoller üzerinde çalışıyorlar. 1,4 milyar insanın temel finansal hizmetlere erişemediği, daha da fazlasının sermaye kontrolleri ya da dalgalı yerel para birimleriyle kısıtlandığı bir dünyada stablecoin’ler devrim niteliğinde bir yenilik sunuyor: küresel dolar ağına bağlanma imkânı. Üstelik bu, yalnızca bir akıllı telefon aracılığıyla, dünyanın her yerinden erişilebilir hale geliyor.

Fakat burada kritik bir sorun var. Bugün stablecoin kullanmayı deneyen biri hızla engellerle karşılaşıyor: harcamalar hantal, kullanıma başlamak kafa karıştırıcı, her şey jargon, cüzdanlar, gas ücretleri, ağlar ve köprülerle çevrili. Aslında elimizde yeni bir parasal işletim sistemi var—ister “İnternet-Doğumlu Finansal Bulut” deyin, ister başka bir şey—ama çoğu insan bu sisteme erişemiyor. Bu durum, Noel’de bir direksiyon seti hediye edilmesine rağmen takacak bir PlayStation’ın olmamasına benziyor. Aradaki boşluk işte burada: büyük fırsat, bu deneyimi normal ve günlük hayatın doğal bir parçası haline getirmek.

Neden Kullanıcı Deneyimi (UX) En Büyük Hendektir?

Finans teknolojilerinde kullanıcıya sahip olmak, aslında ilişkiye sahip olmak demektir. Çünkü değer, sadece ürünün kendisinde değil; kullanıcının güveninde, alışkanlıklarında ve uzun vadeli bağlılığında yaratılır. Kullanıcı deneyimi çoğu strateji toplantısında geri planda kalsa da fintech dünyasında her şeydir. Çünkü burada mesele yalnızca yazılım değildir; mesele paradır. Ve para, güven talep eder.

Neobankacılık alanındaki en büyük başarı hikâyelerine bakın: Revolut, Cash App, Nubank. Farklı pazarlarda faaliyet gösterseler de hepsi aynı stratejiyi benimsedi: dünya standartlarında bir kullanıcı deneyimi sunmak. Stablecoin’ler benimsenmenin yeni aşamasına girerken de gerçek kazanan, insanların ailelerine para gönderirken güveneceği marka, öğle yemeğini öderken içgüdüsel olarak kullanacağı kart ve sessizce yerel bankasının yerini alacak uygulama olacak. Başarıyı belirleyecek olan, stablecoin’leri görünmez kılan ve onları “normal ama küresel” para gibi hissettiren deneyimdir.

Neden Şimdi?

Bugünü bu kadar kritik ve heyecan verici kılan şey, üç büyük gücün aynı anda hizalanmasıdır:

• Altyapı hazır. Stablecoin’ler artık hem likit hem de küresel ölçekte derin entegrasyona sahip. “Hizmet olarak cüzdan” platformları (ör. Privy) ve gömülü giriş rampaları (ör. Bridge), teknik bariyerleri ortadan kaldırıyor. Kredi kartı çıkarma, uyumluluk çözümleri ve KYC sağlayıcıları da sahada kendini kanıtlamış durumda.

• Düzenlemeler yetişiyor. Hong Kong 2024’te stablecoin odaklı yasaları hayata geçirdi. ABD Hazine Bakanlığı’nın GENIUS Yasası ise regüle, güvenli ve ölçeklenebilir stablecoin kullanımının yolunu açıyor.

• Kullanıcı tabanı hızla büyüyor. LATAM ve Sahra Altı Afrika’da stablecoin kullanımı bankacılık sistemini çoktan geride bıraktı. Dünya genelinde 1,4 milyar insan hâlâ finansal hizmetlere erişimden yoksun; ancak çoğunun akıllı telefonu var. Z Kuşağı ise varsayılan olarak internet-finans yerlisi olarak büyüyor.

Bu tablo bir hype döngüsünden ibaret değil. Karşımızda olgunlaşmış bir altyapı, hızla gelişen düzenleyici çerçeveler ve hizmet edilmeyi bekleyen devasa bir tüketici pazarı var. Milyarlarca insan modern finansal araçlara erişemese de akıllı telefonları, internet bağlantıları ve stablecoin’lere giderek artan aşinalıkları bulunuyor. Raylar nihayet döşendi. Şimdi, her şeyi hayata geçirecek olan deneyim katmanını inşa etme yarışı başladı.